بازسازی عطر 3500 ساله مصر باستان، رایحه زندگی ابدی چیست؟ - مجله تخصصی کامپیوتر

دانشمندان با شناسایی موادی که در مومیایی کردن مصریان باستان استفاده می شد توانستند رایحه ای متعلق به 3 هزار و 500 سال پیش را احیا نمایند.

این عطر، که رایحه زندگی ابدی نام گرفته است، در روزگاران قدیم مصر با استفاده از موم زنبور عسل، روغن های گیاهی و صمغ درختان متعلق به سرزمین های دور ساخته می شده است.

بوی بازسازی شده از داخل یک کوزه در تابوت زنی مومیایی شده برمی خاسته که تخمین زده می گردد در حدود سال 1500 قبل از میلاد زندگی درگذشته باشد. تابوت باستانی حدود یک قرن پیش در سال 1900 در دره پادشاهان مصر کشف شده بود.

باربارا هوبر، محقق دکترای انسان شناسی در مؤسسه ماکس پلانک آلمان و نویسنده ارشد این مطالعه، در این باره می گوید: موادی که در فرآیند مومیایی سازی این مومیایی های باستانی یافت شده اند، یکی از پیچیده ترین و متنوع ترین موادی هستند که از این دوره به دست آمده است و دقت و پیچیدگی روشی را نشان می دهند که مومیایی ها با آن ساخته می شدند.

وی افزود: وجود چنین مجموعه گسترده ای از مواد عجیب و غریب مانند صمغ درخت پسته در درون کوزه نشان می دهد که از مواد بسیار کمیاب و گران قیمت برای مومیایی کردن او استفاده شده است. این امر به موقعیت استثنایی این زن در جامعه آن موقع اشاره دارد.

اطلاعات کمی در خصوص زندگی و مرگ سنتانی وجود دارد. تحقیقات قبلی نشان داده است که او در حدود سال 1450 قبل از میلاد زندگی می نموده و پرستار و دایه فرعون آمنهوتپ دوم (پسر و وارث توتموس سوم) بوده است. این زن از آمنهوتپ دوم مراقبت می نموده و در کودکی نیز به او شیر می داده است.

طبق تواریخ به دست آمده، سنتانی ملقب به زیور پادشاه بوده و یکی از اعضای رده بالای دربار فرعون به حساب می آمده است. پس از مرگ او، اندام های حیاتی اش مومیایی شدند و در چهار کوزه با درب هایی به شکل سر انسان قرار گرفتند.

مصری ها در طول فرآیند مومیایی کردن اندام هایی مانند ریه ها، کبد، معده و روده ها را با دقت برمی داشتند تا از رشد باکتری ها جلوگیری نمایند و به این ترتیب بدن بهتر حفظ گردد. دلیل تاکید مصریان باستان بر فرایند مومیایی این بود که آنان به سالم ماندن بدن برای زندگی پس از مرگ اعتقاد داشتند. به باور مصریان، بدن باید به خوبی محافظت می شد تا روح فرد بتواند به آن برگردد.

مکان دفن سنتانی در دره پادشاهان نشان از اهمیت بالای او در جامعه آن وقت مصر دارد، چرا که این قبرستان معمولاً مختص فراعنه و اشراف قدرتمند بوده و خاکسپاری در این محل نشان دهنده امتیاز فوق العاده و احترام بالایی بوده که احتمالاً فرعون برای وی قائل بوده است.

کوزه هایی از سنگ آهک که زمانی حاوی ریه ها و کبد سنتانی بودند برای سالها در موزه ای در شهر هانوفر آلمان نگهداری می شدند. مسئولان موزه به هنگام جنگ جهانی دوم آنها را برای در امان ماندن از آسیب به یک معدن نمک منتقل کردند.

هرچند محتویات کوزه ها مدت هاست که از بین رفته است، با این حال محققان توانستند داخل کوزه ها را بتراشند تا بقایای مواد و بعلاوه سنگ آهک متخلخل کوزه ها را آنالیز نمایند.

دستور العمل های دقیق استفاده شده در تهیه روغن ها و عطرهای مخصوص در کوزه ها از دیرباز مورد بحث بوده است، زیرا متون به دست آمده از مصر باستان دقیقا به نام مواد تشکیل دهنده اشاره نمی نمایند. با این حال تیم تحقیق با استفاده از تکنیک های تحلیلی بسیار پیشرفته پایان توانست ترکیب مواد داخل کوزه ها را به دست آورد.

مطابق یافته های دانشمندان، این کوزه ها حاوی موم زنبور عسل، روغن های گیاهی، چربی های حیوانی، قیر طبیعی حاصل از فرآورده های نفتی و صمغ بودند. ترکیباتی مانند کومارین (که رایحه ای شبیه به وانیل دارد و در گیاهان نخود و دارچین یافت می گردد) و بعلاوه اسید بنزوئیک (که در صمغ درختان و بوته ها وجود دارد) در این کوزه ها پیدا شده است.

پژوهشگران بعلاوه توانستند صمغ های معطر درختان کاج اروپایی و درختان خاصی از گونه پسته (از خانواده بادام هندی) که در هند و آسیای جنوب شرقی یافت می شوند شناسایی نمایند.

دکتر هوبر در این باره می گوید: وجود بعضی مواد نشان می دهد که مصری ها راه ها و شبکه های تجاری گسترده ای ایجاد نموده بودند. وجود صمغ درخت کاج اروپایی که از شمال دریای مدیترانه و اروپای مرکزی منشأ می گیرد و یا صمغ درختانی که تنها در جنگل های استوایی جنوب شرقی آسیا پیدا می شوند، به دامنه وسیع راه های تجاری مصر در اواسط هزاره دوم قبل از میلاد اشاره دارد.

پس از شناسایی مواد تشکیل دهنده، تیم تحقیقاتی با یک عطرساز فرانسوی و یک موزه شناس متخصص برای بازسازی رایحه واقعی مومیایی سازی کار کردند. پژوهشگران می گویند این فرآیند پیچیده ماه ها و چندین بار تکرار شد تا اینکه عطری دقیق به لحاظ تاریخی حاصل گردد.

دکتر هوبر در این باره می گوید: اولین باری که با این عطر روبرو شدم، تجربه ای عمیق و تقریبا سورئال از جنس ارتباط ملموس و معطر با دنیای باستان داشتم. مثل این که با سفر در زمان، پژواک ضعیفی از گذشته در دست داشته باشیم.

دانشمندان می گویند بازسازی این رایحه به درک بهتر موقعیت اجتماعی فرد درگذشته و بعلاوه روش های استفاده شده برای حفظ بقایای او یاری می نماید.

این رایحه احیاشده از ماه اکتبر در موزه موسگارد دانمارک به نمایش گذاشته خواهد شد تا علاقه مندان بتوانند بویی را که محققان آن را عطر ابدیت نامیده اند استنشاق نمایند و در هوای بخشی از روزگار باستان تنفس نمایند.

5858