آیا شخصیت یک صفت ژنتیکی محسوب می گردد؟ - مجله تخصصی کامپیوتر

به چه چیزهایی ویژگی شخصیتی گفته می گردد؟

صفات هر شخص معمولاً به عنوان ویژگی های متفاوتی که شخصیت آن فرد را می سازند تعریف می شوند. ویژگی های شخصیتی الگوهای نسبتاً پایداری از افکار، احساسات و اعمال هستند که افراد را به عنوان یک فرد متمایز می نمایند. تئوری صفات نشان می دهد که شخصیت ما از تعدادی ویژگی های مختلف تشکیل شده است.

به عنوان مثال، برون گرایی، بعدی شخصیتی است که نحوه تعامل افراد با دنیا را توصیف می نماید. مثلا، بعضی افراد بسیار برونگرا و پرحرف هستند، در حالی که بعضی دیگر بیشتر درونگرا و محتاطند. در گذشته اعتقاد بر این بود که ویژگی های شخصیتی در طول زندگی، بسیار اندک تغییر می نمایند. بعضی از مطالعات نشان داده اند که ویژگی ها بسیار ظریف تر از آنچه قبلاً تصور می شد هستند و بعضی تغییرات شخصیتی می توانند و در طول زمان رخ دهند.

شخصیت ژنتیکی است یا محیطی؟

چه چیزی در خصوص شخصیت، طبیعت یا پرورش اهمیت بیشتری دارد؟ دی ان ای شما چقدر بر شخصیت شما تأثیر می گذارد؟ محققان دهه ها را صرف مطالعه روی خانواده ها، دوقلوها، فرزندخوانده ها و خانواده هایی که فرزند به سرپرستی گرفتند، کردند تا بهتر بفهمند که شخصیت چقدر ژنتیکی و چقدر محیطی است.

هم طبیعت و هم تربیت می توانند در شخصیت نقش داشته باشند، اگرچه مطالعات دوقلو ها در مقیاس بزرگ نشان می دهد که مؤلفه ژنتیک بسیار قوی است. درجه دقیق اثر ژن ها بسته به آن ویژگی خاص فرق دارد اما در هر حال ژنتیک بر شخصیت تأثیر دارد. مطالعات دوقلو ها و فرزندخواند ه ها نشان می دهد که شخصیت انسان حدود 30 تا 60درصد ارثی است. این قطعا به این معنا نیست که محیط در شکل گیری شخصیت نقشی ندارد. ویژگی های شخصیتی پیچیده هستند و تحقیقات نشان می دهد که عوامل ژنتیکی و محیطی، هر دو، ویژگی ها را شکل می دهند.

این دو نیرو به روش های مختلف برای شکل گیری شخصیت فردی ما با هم تعامل دارند. یکی از شناخته شده ترین مطالعاتی که به وراثت پذیری ویژگی های شخصیتی می پردازد، مطالعه مینه سوتا درباره دوقلوهایی است که جدا از هم بزرگ شده اند. نتایج این مطالعه مدت هاست که به عنوان مدرکی برای ارثی بودن صفات ذکر شده است. با این حال، یکی از نقدها اخیر که این نتایج را زیر سوال برده، به این نکته اشاره می نماید که داده های مهمی در خصوص گروه کنترل از نتایج حذف شده است. مطالعه ای در سال 2018 که در مجله Molecular Psychiatry منتشر شد به این نتیجه رسید که تعاملات بین بیش از 700 ژن تأثیر بیشتری بر بعضی از ویژگی های شخصیتی نسبت به تأثیرات فرهنگی و محیطی دارند.

آیا افراد با ویژگی های شخصیتی خاصی متولد می شوند؟

شخصیت ها متولد می شوند یا ساخته می شوند؟ این واقعیت که بچه ها ویژگی های شخصیتی را در دوران نوزادی نشان می دهند، نشان می دهد که ژنتیک نقش مهمی را ایفا می نماید. اما تغییرات شخصیتی در طول زمان به مؤلفه تربیت نیز اشاره دارد.

بچه ها نشانه های اولیه شخصیت خود را در خلق و خویشان نشان می دهند که تخمین زده می گردد 20 تا 60درصد به علت ژنتیک باشد. اما خلق و خوی دوران کودکی چقدر بر شخصیت فرد در زندگی بزرگسالی تأثیر می گذارد؟ خلق و خوی اولیه کودک در مشخص نحوه تعامل او با محیط خود اهمیت دارد.

به همین علت، این تعاملات مختلف به تجربیات مختلف می انجامند. خلق و خو یا سرشت شما بر شخصیتتان تأثیر می گذارد. اما این تأثیر یکسان نیست و می تواند کاملاً متفاوت باشد. خلق و خوی شما بر نحوه رفتار و نحوه تعامل شما با محیطتان تأثیر می گذارد. از سوی دیگر شخصیت شما شامل باورها، افکار، صفات، ویژگی ها و رفتارهای شماست که با افزایش سن رشد می نمایند. خلاصه اینکه خلق و خوی شما شامل ویژگی هایی اساسی است که تا حد زیادی با آن ها متولد شده اید.

این خلق و خو است که بر نحوه رفتار، تعاملات اجتماعی و نحوه واکنش شما در محیط تأثیر می گذارد. سپس این تجربیات شماست در شکل گیری و رشد شخصیت شما نقش دارد.

انواع صفات شخصیتی

اگر کسی از شما بخواهد ویژگی های شخصیتی را فهرست کنید که شما را به برترین نحو توصیف می نمایند، چه می گویید؟ ممکن است ویژگی های مختلفی مانند مهربان، پرخاشگر، مودب، خجالتی، برون گرا یا جاه طلب را فهرست کنید.

اگر بخواهید فهرستی از همه ویژگی های شخصیتی تهیه کنید، احتمالاً شامل صدها یا حتی هزاران اصطلاح مختلف می گردد که برای توصیف جنبه های گوناگون شخصیت استفاده می گردد. گوردون آلپورت (Gordon Allport)، روانشناس، فهرستی از ویژگی های شخصیتی ایجاد نموده که شامل بیش از 4000 اصطلاح است. این سوال که چه تعداد ویژگی شخصیتی وجود دارد، موضوع بحث در طول تاریخ روانشناسی بوده است.

اما امروزه بسیاری از روانشناسان بر آنچه به عنوان پنج مدل بزرگ شخصیت شناخته می گردد، تکیه می نمایند. بر اساس این پنج مدل بزرگ، شخصیت از پنج بعد گسترده تشکیل شده است. شخصیت های فردی ممکن است در هر یک از پنج ویژگی اصلی، دارای درجه بالا، پایین، یا جایی در بین باشند. شواهد حاکی از آن است که این پنج ویژگی بزرگ شخصیتی تا حدی به ارث می رسند. پنج ویژگی که شخصیت را می سازند و تحت تاثیر ژنتیک قرار دارند عبارت اند از:

• گگرددگی (openness)
• وظیفه شناسی (conscientiousness)
• برون گرایی (extroversion)
• سازگاری (agreeableness)
• روان رنجوری (neuroticism).

گاهی از این ویژگی ها با نام اختصاری OCEAN یاد می گردد.

گگرددگی

اشخاص دارای این ویژگی خلاق، پذیرنده امتحان چیزهای تازه و متمایل به فکر کردن درباره مفاهیم انتزاعی هستند.

وظیفه شناسی

افراد دارای این خصوصیت دارای سطح بالای تفکر، کنترل خوب تکانه و رفتارهای هدفمند هستند.

برون گرایی

افراد این گروه دارای جامعه پذیری، پرحرفی، قاطعیت و تحریک پذیری هستند.

سازگاری

ویژگی های این گروه اعتماد، نوع دوستی، مهربانی، محبت و سایر رفتارهای مثبت است.

روان رنجوری

اندوه، بدخلقی، بی ثباتی عاطفی، نگرانی در خصوص بسیاری از چیزها، خصوصیات این گروه است. بسیاری از ویژگی هایی که ممکن است برای توصیف شخصیت خود بهره ببرید تحت یکی از این عناوین گسترده قرار می گیرند. ویژگی های شخصیتی مانند خجالتی، برون گرا، محبت آمیز و اجتماعی جنبه های برون گرایی هستند.

یا مثلا ویژگی هایی مانند مهربان، متفکر، منظم و جاه طلب بخشی از طیف وظیفه شناسی هستند. تحقیقات نشان می دهد که وراثت حدود 40 تا 60درصد از واریانس پنج ویژگی بزرگ شخصیت را شرح می دهد. هر یک از این پنج صفت نشان دهنده یک زنجیره است. بعضی از افراد در بعضی صفات درجه پایین و در بعضی دیگر دارای درجه بالا هستند. در واقع، بسیاری از مردم جایی در میانه بسیاری از این ویژگی ها هستند.

تغییرات ویژگی های شخصیتی

وقتی نوبت به بعضی از صفات گسترده و غالب می رسد، تغییر بسیار سخت است. حتی اگر تغییری اتفاق افتد، بسیار ظریف است. به عنوان مثال، یک فرد بسیار برونگرا ممکن است در طول زمان تا حدودی محتاط تر گردد. این بدان معنا نیست که او به شخصی درونگرا تبدیل خواهد شد. بلکه تنها تغییری ظریف اتفاق افتاده است و برون گرایی فرد کمی متعادل شده است.

این فرد همچنان برون گرا و صمیمی است، اما ممکن است متوجه گردد که از تنهایی یا محیط های آرام تر نیز در مواقعی لذت می برد. تحقیقات نشان می دهد که افراد با افزایش سن بیشتر درونگرا می شوند. در هردوی این مثال ها، ویژگی اصلی شخصیت فرد به کلی تغییر ننموده است. در عوض، زمان، اغلب در نتیجه تجربیات، منجر به تغییرات ظریف در این صفات اساسی شده است.

اصول ویژگی های شخصیتی

محققان دریافته اند که تعدادی اصول اساسی از تحقیقات درباره شخصیت به دست آمده است.

اصل توسعه هویت

افراد با بالا رفتن سن هویت قوی تری پیدا می نمایند. بلوغ، تعهد بیشتری نسبت به این درک خود و باثبات نگه داشتن آن به همراه دارد. در طول سال های جوانی زندگی، مردم هنوز در حال کشف نقش ها و هویت های مختلف هستند. با افزایش سن، افراد احساس وفاداری قوی تری به هویتی می نمایند که در طول زندگی خود ساخته اند.

اصل بلوغ

افراد با افزایش سن تمایل دارند سازگارتر، از نظر عاطفی پایدارتر و از نظر اجتماعی برجسته تر شوند.

اصل انعطاف پذیری

ویژگی های شخصیتی در عین اینکه تمایل به پایداری دارند، اما متحجر نیستند. آن ها در هر مرحله از زندگی در معرض تأثیرات محیطی هستند.

اصل تداوم نقش

سازگاری با نقش ها است که منجر به تداوم ویژگی های شخصیتی می گردد نه ثبات در محیط . نقش های ثابت در زندگی در حفظ ثبات شخصیت نقش دارد. اما ویژگی های شخصیتی نیز می تواند در طول زندگی تغییر کند. شخصیت با افزایش سن تا حدودی تغییر می نماید، زیرا افراد هویت قوی تری پیدا می نمایند و از نظر عاطفی پایدارتر می شوند. در حالی که تحقیقات نشان می دهد که ژنتیک نقش مهمی در شخصیت بازی می نماید، مهم است که مطلع باشیم عوامل دیگری نیز بر آن تأثیر دارند.

در بسیاری از موارد، محیط بر بروز ژن ها تأثیر می گذارد. شخصیت نسبتاً پایدار است. اما این بدان معنا نیست که مثل حکاکی در سنگ خلل ناپذیر و بدون تغییر باشد. عوامل خاصی، از جمله سن و هویت، بر نحوه تغییر و تحول شخصیت در طول زمان تأثیر می گذارند. تصور شما از شخصیت و دگرگونی های آن چقدر با این یافته های علمی مطابقت داشت؟

آیا شما هم فکر می کردید شخصیت بیشتر ژنتیکی است؟ یا فکر می کردید تحت تأثیر محیط تغییر می نماید؟ نظرتان را برای ما در قسمت کامنت ها بنویسید.

این مطلب فقط جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با یک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.

منبع: verywellmind