انیو موریکونه؛ عالیجناب موسیقی سینما - مجله تخصصی کامپیوتر

این آهنگساز و رهبر ارکستر ایتالیایی که امروز 90 ساله می شود، یکی از پرکارترین آهنگسازان تاریخ سینما به شمار می رود و برای بیش از 500 فیلم و سریال تلویزیونی موسیقی متن ساخته است. این تازه به جز آهنگ های کلاسیکی است که در دوران معاصر برای اجرای ارکستر ها ساخته است.

از سال 1946 آهنگسازی را آغاز کرد، ولی در دهه 60 برای ساخت موسیقی های وسترن اسپاگتی های ایتالیایی به کارگردانی سرجیو لئونه و سرجیو کوربوچی بود که به معروفیت رسید. استفاده از تم هایی که تداعی گر غرب وحشی بود و ساز های عجیب و کمتر شنیده شده ای مانند زنبورک کنار ساز های ارکسترال ویژگی منحصر به فرد کارهایش بود.

چرایی و چگونگی تاثیر گذاری یک علت اینکه موریکونه را جزو آهنگسازان اثر گذار سینما می دانیم به کارنامه کاری پر و پیمانش برمی شود.

موریکونه تقریبا برای هر نوع ژانری در سینما موسیقی متن ساخته است و خالق صد ها ملودی ماندگار است. اگر چه تم های موسیقی اش برای هر اثر کاملا منطبق با محتوای آن فیلم است، اما به طرز غریبی ویژگی مولف بودنش را هم حفظ نموده و اگر مخاطب کارهایش باشید سریع می توانید تشخیص بدهید که فلان موسیقی ساخته موریکونه است یا نه.

نکته مهم دیگر این است که مهم نیست کار موریکونه روی یک شاهکار سینمایی به گوش برسد یا یک فیلم میانه یا حتی ضعیف، موسیقی موریکونه به خودی خود می تواند یک نقطه قوت برای هر اثر سینمایی باشد. بدون شک.

خیلی از آثاری که موسیقی متن شان را ساخته فیلم های ضعیفی هستند، اما کاری به این ندارد که فیلم یا کارگردانش چقدر مطرح و معتبر است. موریکونه همواره برترین چیزی را که در توان دارد ارائه میدهد. جمله معروفی میان دوستداران موریکونه وجود دارد که می گوید: آلفرد هیچکاک، برنارد هرمان را داشت. فلینی، نینو روتا و دنیا انیو موریکونه را دارد. و مورد سوم که از همه مهم تر است درباره موسیقی موریکونه است.

او آهنگساز ملودیهاست. ساخت ملودی سخت ترین کار دنیاست. آهنگ ها را می شود روی اصول موسیقی کلاسیک و گام ها و آرپژ ها ساخت، اما در ساخت ملودی علاوه بر اصول آهنگسازی احتیاج به قریحه و استعداد ذاتی است.

شاید بشود به شعر تشبیهش کرد. اگر ذوقش را نداشته باشی و از درونت الهام نگیری یک مشت واژه بی معنا دنبال هم خواهد بود که فقط وزن و قافیه و ردیف دارد. کمتر آهنگسازی در دنیا وجود دارد که ذهنش توانایی فراوری این همه ملودی ماندگار را داشته باشد. ملودی هایی که به طرز غریبی تازه و تازه هستند. گستره الهام هیچ آهنگسازی در سینما به مقدار موریکونه باز نیست. تقریبا از همه ژانر های موسیقی از کلاسیک گرفته تا جاز و بلوز و حتی راک برای ساخت قطعاتش الهام می گیرد و استفاده می نماید.

قطعاتی که می سازد می تواند همه سلیقه ها را ارضا کند از مردم عام گرفته تا کسانی که خودشان در موسیقی دستی بر آتش دارند. ملودی مشهور خوب، بد، زشت را همه مردم می توانند با سوت بزنند و در طبقه بندی کار های عامه پسندش قرار می گیرد، اما همین قطعه سازبندی تازه و ساختارشکنانه ای دارد که برای هر محقق موسیقی مطالعه درباره آن جالب خواهد بود.

یا برعکس موسیقی فیلم های دسته سیسیلی ها یا ای مثل ایکار خیلی خاص است و بعید است که هر گوشی بتواند آن ها را به عنوان یک قطعه موسیقی جداگانه دوست داشته باشد، اما وقتی روی فیلم هستند مردم عادی را هم مجذوب می نمایند. تاثیر موریکونه حتی تا قلمرو موسیقی پاپ هم توسعه یافت و خیلی از تم های ملودی های او (به عنوان مثال خوب، بد، زشت) باریمیکس دوباره ضبط شدند و فروش افسانه ای هم داشتند.

گروه های مختلف موسیقی در ژانر های متنوع، کار های موریکونه را هنوز اجرا می نمایند بی آنکه گذر زمان ذره ای از تاثیر آن ها کم نموده باشد. دورترین موسیقی به آثار موریکونه مثلا می تواند ژانر پانک باشد، اما حتی گروه پانکی به نام Modern Eon تحت تاثیر کار های موریکونه آهنگ هایشان را می سازند.

موریکونه روی گروه های موسیقی زیادی تاثیر گذاشته که سبک شان هیچ ربطی به هم نداشته: از کلاسیک بگیرید تا اپرا و راک و جاز یا حتی متال. چیزی که باعث میشود موریکونه از همه آهنگسازان دیگر دنیای سینما متمایز شود دنیا شمول بودنش است. مهم نیست در چه زمان و جغرافیایی زندگی می کنی، موریکونه شبیه آهنگسازان بزرگ کلاسیک مثل باخ (که به نظر می رسد بیشتر از هر آهنگساز کلاسیک دیگری رویش تاثیر داشته) از ظرف زمان و مکان فراتر می رود و ملودی هایش مخاطب را تسخیر می نماید.

موریکونه فقط در سینما یک چهره تاثیر گذار نیست. ملودی های او جدا از تصویر هم اثر گذار و از نظر موسیقایی شگفت انگیزند.

رنه فلمینگ، خواننده مشهور اپرا در آمریکا و از اعضای افتخاری آموزشگاه سلطنتی موسیقی یکی از کسانی بود که در سال 2007 در کنار بزرگان دیگر موسیقی مانند آندره آ. بوچلی و یویوما آلبومی منتشر کردند تحت عنوان ما همه موریکونه را دوست داریم. فلمینگ درباره تاثیر موریکونه می گوید: نه تنها صنعت سینما، بلکه صنعت موسیقی در حوزه وسیعی عمیقا مرهون کمال و خلاقیت این آهنگساز فوق العاده است که آثارش گونه های بسیاری را در بر می گیرد. طبیعت خاطره انگیز کار او تخیل دیداری را به طور چشمگیری افزایش می دهد و در ژرفای احساسات ما طنین انداز می شود.

شگفت انگیز است که یک آهنگساز در ذهنش این قدر ملودی داشته باشد و با اینکه خودش به موسیقی کلاسیک ارکسترال علاقه مند است تا این حد پذیرای چیز های تازه در موسیقی باشد و بتواند با ترکیب آن ها هر دفعه یک نوای تازه و گاهی عجیب و غریب خلق کند و حتی به بعضی قطعاتش فضای کاملا مدرن ببخشد و با این حال آن امضای مشترک رمانتیک کارهایش همواره برقرار باشد). یکی از دلایلی که موریکونه و قطعاتش هیچ وقت کهنه نمی شوند همین علاقه او به تجربه دنیا های مختلف در عین صاحب سبک بودن است.

پ