مشخص دستور کار اتاق استراتژیست های فولاد ایران - مجله تخصصی کامپیوتر

به گزارش خبرنگارانارزیابی کارنامه صنعت فولاد بیانگر آن است که با اعمال تحریم های جدید آنچه در حال حاضر این صنعت احتیاجمند آن است به رفع موانع صادراتی از یک سو و پایش طرح جامع فولاد براساس شرایط کنونی بازمی گردد. فعالان این بخش معتقدند دست اندازهای صادراتی تنها به وسیله بازکردن زنجیره هایقوانین و مقررات نامتوازن مرتفع خواهد شد و در این زمینه باید دولت پا به میدان گذاشته و با بازکردن بعضی گره ها شرایط را برای تدوین یک استراتژی بلندمدت در بخش فراوری و صادرات فراهم کند تا از این راستا شرایط برنامه ریزی برای فراورینمایندگان این بخش فراهم گردد. از سوی دیگر فعالان این بخش خواهان بازنگری در طرح جامع فولاد با توجه به شرایط جدید هستند؛ چراکه بسیاری از موارد پیش بینی شده در این طرح ابتر مانده و هنوز به مرحله اجرا درنیامده است.

آنالیز چالش ها و فرصت های صنعت فولاد در نخستین نشست کمیته راهبردی دهمین همایش چشم انداز صنعت فولاد و معدنایران با نگاهی به بازار با حضور فعالان صنعتی مورد ارزیابی نهاده شد. این همایش یکم و دوم بهمن ماه امسال در سالن همایش های صدا و سیما برگزار می گردد. ارزیابی ها نشان می دهد که صنایع فلزی نماد پیشرفت و صنعتی بودن کشورهاست و در طول برنامه های توسعه اقتصادی کشورها، توسعه صنایع فلزی از اهمیت خاصی برخوردار بوده، اما تغییر پی در پی قوانین و مقرراتدر این بخش در حال حاضر نگرانی فعالان این بخش را به همراه داشته است، به همین دلیل در شرایط کنونی باید بیش از هر چیز در کنار رفع چالش تامین مواد اولیه برای این صنعت تدوین استراتژی بلندمدت صنعت فولاد را در دستور کار قرار داد.

در اولین نشست کمیته راهبردی دهمین همایش و نمایشگاه چشم انداز صنعت فولاد و معدن ایران با نگاهی به بازار، جعفر سرقینی معاون امور معادن و صنایع معدنی وزیر صنعت، معدن و تجارت؛ مصطفی موذن زاده؛ خداداد غریب پور معاون وزیر و رئیس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، احمد دوست حسینی، حمیدرضا عظیمیان مدیرعامل فولاد مبارکه اصفهان؛ محمود اسلامیان؛ یحیی آل اسحاق رئیس هیات مدیره هلدینگ گسترش صنایع معدنی کاوه پارس؛ محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن ایران؛ علی شکرریز مدیرعامل شرکت پارس دیبا بنیان؛ محمد ابکا مدیرعامل شرکت فولاد تکنیک؛ مهرداد اکبریان رئیس انجمن فراورینمایندگان و صادرنمایندگان سنگ آهن ایران؛ رضا اشرف سمنانی مشاور مدیرعامل شرکت میدکو؛ بهرام شکوری رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران؛ وجیه الله جعفری مدیرعامل شرکت تهیه و فراوری مواد معدنی ایران، هومان خواجه نصیری مشاور امور صنایع معدنی؛ علیرضابختیاری مدیرمسوول گروه رسانه ای جهانی اقتصاد و سروش فولادچی دبیر امور همایش های گروه رسانه ای جهانی اقتصاد حضور داشتند.

براساس هدف گذاری انجام شده دهمین همایش و نمایشگاه چشم انداز صنعت فولاد و معدن ایران با نگاهی به بازار در هشت محور پایش طرح جامع فولاد براساس شرایط کنونی، صادرات در روبروه با چالش های بین المللی و داخلی؛ استفاده از طرفیت های تهاتر، فروش داخلی؛ بورس کالا؛ مسائل و راهکارها، برنامه عملیاتی احیا و فعال سازی معادن کوچک مقیاس؛ مسوولیت ها و اختیارات، تامین نقدینگی و تبادلات اقتصادی داخلی و بین المللی، بومی سازی و رونق فراوری در صنعت فولاد، انرژی، آب، محیط زیست و اقتصاد چرخه ای در بهره وری صنایع فولاد و سنگ آهن، بهره وری، نوآوری و تکنولوژی؛ ارتباط موثر و کارآمد صنعت و دانشگاه و اثرات اقتصادی آن برگزار خواهد شد.

به گفته فعالان این بخش به رغم فراز و نشیب های اقتصادی کشور در سال های اخیر، صنعت فولاد و معدن توانسته روند قابل قبولی از خود برجای گذارد. اما در شرایطی که اعمال تحریم های جدید علیه ایران امکان مبادلات اقتصادی با سایر کشورها را محدود می نماید، ضروری است با ارتقای سطح کیفی محصولات، بهبود تعاملات تجاری با سایر کشورها و از همه مهم تر هم افزایی و تضارب آرای فعالان حوزه صنعت و معدن با یکدیگر در جهت حفظ و رشد میزان و کیفیت فراوری و صادرات محصولات فولادی کشور کوشش گردد.

در این نشست علیرضا بختیاری مدیرمسوول گروه رسانه ای جهانی اقتصاد با اشاره به اینکه شرایط حاکم در کشور موجب شد تا در دو سال اخیر (بعد از خروج آمریکا از برجام) شاهد حضور کمرنگ بسیاری از شرکت های خارجی در این همایش باشیم، بیان کرد: حضور شرکت ها خارجی در این مدت کاهش چشمگیری داشت، اما در دور قبل شاهد آن بودیم که شرکت نمایندگان خارجی به صورت شخصی و چراغ خاموش در این همایش شرکت نموده بودند که این امر به معنی تمایل به شرکت در این همایش از سوی سایر کشورهاست.

به گفته مدیرمسوول گروه رسانه ای جهانی اقتصاد در دهمین همایش صنعت فولاد و معدن باید بیش از همه شرایط کنونی کشور را در نظر گرفت و اگر شرایط حال حاضر بر کشور همچنان حاکم باشد باید به مقوله بازار بیش از سایر بخش ها نگاه کنیم.

چالش های فولادی

یحیی آل اسحاق ، رئیس هیات مدیره هلدینگ گسترش صنایع معدنی کاوه پارس نیز در این نشست با اشاره به اینکه در حال حاضر صنعت فولاد با چالش ها و مسائلی روبرو است، بیان کرد: عدم بالانس زنجیره فراوری در سنگ آهن، کنسانتره و گندله از جمله مسائل این صنعت محسوب می گردد و در صورتی که این زنجیره سامان پیدا نکند می تواند تبعات بسیاری برای کشور داشته باشد. به گفته آل اسحاق، بالانس فراوری و صادرات، تعارض قیمت میان کالای داخلی و صادراتی، چالش جابه جایی (حمل و نقل، ریل و ...) از دیگر مسائلی است که در حال حاضر گریبان این صنعت را گرفته است. رئیس هیات مدیره هلدینگ گسترش صنایع معدنی کاوه پارس با بیان اینکه از دیگر چالش هایی که در حال حاضر این صنعت با آن روبه رو است به موضوع سرمایه گذاری برای تامین مواد اولیه برمی گردد، اضافه نمود: مساله بعدی بحث صادرات است که با محاسبه احتیاج داخل و فراوری تعیین می گردد، ما 10 میلیون تن مازاد احتیاج داخلی داریم که باید صادر گردد که این امر نیز احتیاجمند تامین زیرساخت هاست و باید در این مقوله راهکارهایی در نظر گرفت، اما رفع چالش قیمت تمام شده با در نظر دریافت کیفیت، چگونگی یاری کردن به بالا بردن بهره وری و مشکل کمبود گندله از دیگر چالش های این صنعت است که باید برای عبور از آنها راهکارهایی اندیشیده گردد.

احمد دوست حسینی نیز بر این نکته تاکید نمود که بیش از همه باید تعیین گردد که ظرفیت های بالقوه و بالفعل کشور تا چه میزان پاسخگوی فراوری برای 100 سال آینده است، در این خصوص باید نگاهی بلند مدت داشته باشیم و این امر احتیاجمند برنامه ریزی است. علیرضا شکرریز مدیرعامل شرکت پارس دیبا بنیان نیز با اشاره به چالشی که در حال حاضر شرکت ذوب آهن با آن روبرو شده است بیان کرد: یکی از مسائل حال حاضر این صنعت به نحوه عرضه گندله باز می گردد، مساله بعدی سهمیه بندی است که برای تامین مواد اولیه مورد احتیاج واحدهای فراوریی در نظر گرفته شده است این سهمیه بندی در حالی انجام شده که بعضی کیفیت ها برای بعضی از کارخانه ها مناسب نیست و این امر مشکل ساز می گردد. به گفته شکرریز در کشور اراده ای برای صادرات وجود ندارد و اگر اراده ای برای صادرات به وجود آید، باید مسائل موجود در این راستا رفع گردد، می توانیم مثل کشورهای دیگر یک میزان تعیینی برای صادرات در نظر بگیریم و برنامه مدونی برای صادرات داشته باشیم، نه اینکه به صورت لحظه ای در این خصوص تصمیم گیری کنیم؛ چرا که این روش موجب از بین رفتن بازارهای صادراتی می گردد. مدیرعامل شرکت پارس دیبا بنیان در ادامه خواهان تدوین برنامه مدون برای این بخش شد تا به این طریق از اخذ تصمیمات خلق الساعه در این حوزه خودداری گردد.

دو گام برای عبور از چالش ها

اما خداداد غریب پور، معاون وزیر و رئیس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) نیز در واکنش به چالش هایی که برای این صنعت از سوی فعالان این بخش برشمرده شد بر این نکته تاکید نمود که در مورد تامین سنگ مورد احتیاج بنگاه های فراوریی اکنون اقدامات خوبی انجام شده که در این خصوص می توان به 300 هزار کیلومتر اکتشافات جدید اشاره نمود. بر این اساس ایمیدرو 100 هزار کیلومتر مربع، شرکت تهیه و فراوری مواد معدنی 100 هزار کیلومتر مربع و کنسرسیوم شرکت های بزرگ 100 هزار کیلومتر مربع کار اکتشاف را انجام خواهد داد و به این طریق ظرفیت های جدید شناسایی و بخشی از مسائل کمبود مواد اولیه به این طریق رفع خواهد شد.

به گفته معاون وزیر و رئیس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) دومین گام راه اندازی کمیته سنگ در ایمیدرو بوده که این کمیته حدود دو هفته پیش در ایمیدرو راه اندازی شد و در همین مدت کوتاه نیز اقدامات خوبی برای بازگرداندن واحدهای فراوریی که با مشکل روبرو شده بودند انجام شد. غریب پور براین نکته نیز تاکید نمود که در این کمیته ظرفیت های فعلی بخش خصوصی شناسایی می گردد و سیاست های مورد احتیاج بنگاه های فراوریی برای تامین مواد اولیه به صورت کوتاه مدت و بلند مدت تدوین شده است، برای ساختار کوتاه مدت ایمیدرو کمیته سنگ را راه اندازی نموده و در ساختار بلندمدت نیز اکتشافات جدید را در دستور کار قرار داده است.

مصطفی موذن زاده نیز بر دست اندازهای صادراتی تاکید و در این خصوص بیان کرد: یکی از موارد چالش برانگیز قوانین ضرب الاجلی بودن است، مانند اینکه متولیان دولتی امروز تصمیم بر اعمال موانع صادراتی بگیرند و از فردا آن را اجرا نمایند.

این روش بازارهای صادراتی را به هم می ریزد و تمام فعالان این بخش می دانند که به دست آوردن بازارهای صادراتی به راحتی امکان پذیر نیست. موذن زاده در ادامه بیان کرد: برای بخش صادرات باید هر دو طرف قضیه را مدنظر قرار دهیم و برنامه ریزی کنیم نه اینکه از یکسو اقدام به صادرات بدون کنترل کنیم و از سوی دیگر توقف صادرات را در دستور کار قرار دهیم. به گفته وی، در حال حاضر مصرف کشور 13 تا 14 میلیون تن است که با توجه به فراوری 27 میلیون تنی فولاد می توان گفت نصف احتیاج داخل مازاد فراوری داریم و باید برای صادرات این میزان برنامه ریزی کرد.

مساله بعدی که موذن زاده به آن اشاره نمود دربرگیرنده بازنگری طرح جامع فولاد بود. به گفته وی، باید بازنگری این طرح در دستور کار قرار گیرد تا تعیین گردد کدام بخش از این طرح ابتر مانده و به مرحله اجرا نرسیده و در واقع دلایل اجرایی نشدن این بخش ها چه بوده است.

اما درباره موارد مطرح شده درخصوص بازنگری طرح جامع فولاد، محمد ابکا، مدیر عامل شرکت مهندسی بین المللی فولاد تکنیک به دفاع از این طرح پرداخت و بیان کرد: سند جامع این امکان را به وجود آورد که بدانیم در کدام بخش ها کمبود و مشکل داریم؛ اما اتفاقی که افتاد در زمان تدوین این بود که ما بیش از همه روی صادرات محصول و بعد از آن بر زنجیره فراوری کار نموده بودیم. به گفته ابکا، طرح جامع به صورت دوره ای ارزیابی می گردد و مسائل آن رصد و نسبت به رفع آن تصمیم گیری می گردد. به گفته ابکا در همان ابتدای امر در طرح جامع فولاد این نکته مورد توجه نهاده شد که فراورینمایندگان در صورتی که اکتشافات پاسخگوی احتیاج آنها نباشد، باید به سمت واردات حرکت نمایند، واردات یک روشی است که در جهان اجرایی شده و پاسخگو بوده است.

رضا اشرف سمنانی، مشاور مدیرعامل شرکت میدکو نیز با اشاره به اینکه یکی از مواردی که در حال حاضر در جهان مورد توجه نهاده شده است، به مقوله افزایش بهره وری بازمی گردد، بیان کرد: جهان با استفاده از سنگ های باکیفیت در حال حاضر به موضوع افزایش بهره وری و کیفیت پرداخته و ما نیز باید به موضوع بپیوندیم و به این سمت حرکت کنیم. از دیگر مواردی که مشاور مدیرعامل شرکت میدکو به آن پرداخت به مساله اکتشافات و بومی سازی مربوط می شد. وجیه الله جعفری، مدیرعامل شرکت تهیه و فراوری مواد معدنی ایران گفت: یکی از مواردی که برای تامین مواد اولیه مورد احتیاج این صنعت در دستور کار نهاده شده تشکیل کمیته سنگ است. کمیته سنگ دو هفته پیش راه اندازی شد که می تواند بخشی از مشکل تامین مواد اولیه را رفع کند. راستا بعدی به اکتشاف در بخش معدن باز می گردد که در این بخش نیز چه اکتشاف سطحی، چه اکتشاف عمیق شرکت تهیه و فراوری مواد معدنی ایران با فعالان این بخش همکاری لازم را انجام خواهد داد.

به گفته جعفری، بحث بعدی درباره تامین مواد اولیه به احیای معادن کوچک به وسیله اکتشافات جدید بازمی گردد. یک مشکل جدی که در بحث اکتشاف وجود دارد به معارضان بازمی گردد که باید در این خصوص راه حلی در نظر گرفت.

هومان خواجه نصیری، مشاور امور صنایع معدنی نیز در این نشست بیان کرد: در بخش طرح جامع فولاد در حال حاضر احتیاج به عارضه یابی داریم که بدانیم درباره برندسازی باید چه اقداماتی انجام دهیم.

صف خرید فولاد

حمیدرضا عظیمیان، مدیرعامل فولاد مبارکه اصفهان با طرح این موضوع که فولاد مبارکه همیشه دو میلیون دپو داشته که موارد مورد احتیاج از آن استفاده می کرد، بیان کرد: در 6 ماه گذشته ذخیره 2 میلیون تنی این شرکت مصرف و این امر موجب شد تا این شرکت دپوی خود را به طور کامل از دست بدهد. به گفته عظیمیان، اتفاقی که در سال های اخیر رخ داد این بود که معدنی ها فولادساز شده اند و صادرات برای آنها نسبت به تامین احتیاج داخل جذاب تر شده است؛ روندی که موجب شده در هفته های اخیر و در راستای تامین مواد اولیه نیز خرید معدن را در دستورکار قرار دهیم؛ اقدامی که به دلیل عدم همکاری معدنی ها انجام شده است. به گفته مدیرعامل فولاد مبارکه اصفهان، فراورینمایندگان در حال حاضر با مشکل بازار روبرو نیستند، بلکه با صف خرید هم روبرو هستند و در صورتی که مواد اولیه مورد احتیاج فراورینمایندگان تامین گردد، افت فراوریی که در ماه های اخیر با آن روبه رو شده ایم از بین می رود. عظیمیان در ادامه این نشست از توافق با چینی ها برای ساخت نورد 2 در فولاد مبارکه اطلاع داد و در این خصوص گفت: پس از چندماه مذاکره فشرده با چینی ها بالاخره توافق نهایی حاصل شده و طی روزهای اخیر قرارداد ساخت نورد2 با این کشور به امضا خواهد رسید.

بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق ایران نیز در این نشست با اشاره به اینکه کمی زنجیره را به حال خود رها کنید، بیان کرد: ثبات آن چیزی است که بخش خصوصی به آن احتیاج دارد، فراورینمایندگان زمانی که مازاد فراوری دارند باید صادرنمایند و در صورتی که ثبات برقرار نگردد سرمایه گذار با چه امیدی وارد عرصه فراوری گردد. به گفته شکوری، علاوه بر فراهم کردن زمینه های صادرات، قیمت گذاری نیز باید آزاد گردد تا بازار داخلی برای فراورینمایندگان جذاب گردد.

محمود اسلامیان نیز با اشاره به اینکه اولویت به طور قطع تامین احتیاج داخلی است، بیان کرد: یک دوره قیمت سنگ بالا رفت و با مشکل روبه رو شدیم؛ اما در حال حاضر قیمت سنگ آهن کاهش یافته و احتیاج به بگیر و ببند نیست.

صادرات؛ فقط 10 درصد

مهرداد اکبریان، رئیس انجمن فراورینمایندگان و صادرنمایندگان سنگ آهن ایران نیز در این نشست بیان کرد: می گویند تمام مشکل کشور صادرات سنگ، گندله و کنسانتره است. این در حالی است که ما 80 میلیون تن فراوری سنگ داریم؛ اما سال گذشته تنها 10 درصد آن صادر شد و مابقی آن در داخل کشور صرف شده بود. این درخصوص کنسانتره و گندله نیز صدق می نماید. سال گذشته این دو بخش نیز هر کدام 10 درصد صادرات داشته اند. به گفته اکبریان، در یک هفته اخیر تمام صحبت ها بر سر این موضوع است که فراورینمایندگان با ظرفیت اسمی کار نمی نمایند؛ اما کسی نمی گوید که آیا معادن با ظرفیت اسمی کار می نمایند. سنگ آهن با ظرفیت واقعی کار نمی نماید. این امکان برای فراورینمایندگان سنگ آهن وجود دارد که فراوری خود را به 120 میلیون تن افزایش دهند. این در حالی است که هم اکنون 80 میلیون سنگ آهن در کشور فراوری می گردد. رئیس انجمن فراورینمایندگان و صادرنمایندگان سنگ آهن ایران در ادامه اضافه نمود: من با صادرات بی رویه مخالفم؛ اما با اصل صادرات موافقم و اعتقادی به توقف صادرات ندارم. نکته بعدی که اکبریان روی آن تاکید نمود به حذف عوارض مربوط می شد.

جعفر سرقینی، معاون امور معادن و صنایع معدنی وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در این نشست در پاسخ به موارد مطرح شده از سوی حاضران بیان کرد: تمام انتقادها به حوزه مسوولیتی من مربوط می گردد؛ اما این نکته را باید مدنظر قرار داد که من تنها یک کارمند دولت هستم و تنها سیاست های دولت را اجرا می کنم. به گفته سرقینی، در 4 ماه اول امسال 5 میلیون و 256 هزار تن شمش در کشور فراوری شد، از مجموع فراوری در مدت زمان مورد آنالیز مقرر شد تا 23 درصد از این فراوری در داخل عرضه گردد و مابقی آزاد برای صادرات، اما فراورینمایندگان به موضوع اهمیتی نمی دهند. معاون امور معادن و صنایع معدنی وزیر صنعت، معدن و تجارت در ادامه اضافه نمود: درخصوص عوارض نیز اگر اخذ عوارض باعث گردد که سنگ آهن روی دست فراورینمایندگان بماند، ما خریداریم و در مجموع می توان گفت در بخش فراوری کلا وضعیت خوبی داریم و مسئله ای در این زمینه نداریم.